Thói quen sinh hoạt thiếu khoa học, ít vận động và chế độ dinh dưỡng không lành mạnh đang làm gia tăng tỷ lệ mắc bệnh trĩ. Đây là căn bệnh phổ biến và dễ tái phát, khiến nhiều người lo lắng tìm kiếm phương pháp điều trị hiệu quả và ít đau đớn tại nhà. Dưới đây là những Cách phòng ngừa và điều trị bệnh trĩ tự nhiên mà bạn có thể tham khảo.
Bệnh trĩ là gì?
Bệnh trĩ không chỉ là vấn đề của tĩnh mạch mà còn liên quan đến một hệ thống mạch máu phức tạp bao gồm tiểu động mạch, tĩnh mạch, thông nối động tĩnh mạch, cơ trơn và mô liên kết, tất cả được bao phủ bởi lớp biểu mô bình thường của ống hậu môn.
Đám rối tĩnh mạch nằm dưới lớp niêm mạc được hỗ trợ bởi cấu trúc mô sợi đàn hồi. Áp lực gia tăng thường xuyên như khi rặn đi cầu, cùng với ứ máu kéo dài, sẽ làm cho các búi trĩ phình to và lấn vào lòng ống hậu môn. Khi tuổi tác tăng, cấu trúc mô liên kết hỗ trợ yếu đi, khiến các búi trĩ dần tụt ra khỏi lỗ hậu môn, dẫn đến hiện tượng trĩ nội sa.
Các loại bệnh trĩ
Bệnh trĩ được chia thành hai loại chính: trĩ nội và trĩ ngoại.
- Trĩ ngoại: Xảy ra khi búi trĩ hình thành dưới đường lược (đường hậu môn-trực tràng), được phủ bởi lớp biểu mô vảy và nằm dưới da bao quanh hậu môn.
- Trĩ nội: Xuất hiện khi búi trĩ hình thành trên đường lược, được bao phủ bởi niêm mạc và lớp biểu mô chuyển tiếp.
Phân độ bệnh trĩ dựa trên mức độ phát triển của búi trĩ, từ việc còn nằm bên trong đến khi sa ra khỏi hậu môn:
- Trĩ độ 1: Búi trĩ hoàn toàn nằm trong ống hậu môn.
- Trĩ độ 2: Búi trĩ thường nằm trong ống hậu môn, nhưng có thể thò ra khi rặn đi cầu và tự thụt vào sau đó.
- Trĩ độ 3: Búi trĩ sa ra ngoài khi đi cầu, đi lại nhiều, ngồi xổm hoặc làm việc nặng, cần nghỉ ngơi hoặc dùng tay đẩy nhẹ để đưa vào.
- Trĩ độ 4: Búi trĩ gần như luôn nằm ngoài ống hậu môn.
Nguyên nhân gây ra bệnh trĩ
Các tĩnh mạch quanh hậu môn có thể bị căng thẳng và phồng lên do áp lực, dẫn đến sự phát triển của búi trĩ. Nguyên nhân gây áp lực gia tăng ở vùng dưới trực tràng bao gồm:
- Rặn khi đi cầu
- Ngồi lâu trên bồn cầu
- Tiêu chảy hoặc táo bón kéo dài
- Béo phì
- Mang thai
- Giao hợp qua đường hậu môn
- Chế độ ăn thiếu chất xơ
Bệnh trĩ cũng có xu hướng gia tăng theo tuổi tác do cấu trúc mô hỗ trợ các tĩnh mạch ở trực tràng và hậu môn dần trở nên lỏng lẻo và yếu đi.
Triệu chứng bệnh trĩ
Triệu chứng của bệnh trĩ có thể bao gồm:
- Chảy máu không đau khi đi tiêu, thường thấy máu đỏ tươi trên giấy vệ sinh hoặc trong bồn cầu. Đây là triệu chứng phổ biến và xuất hiện sớm nhất, có thể trở nên nặng hơn khi rặn nhiều hoặc ngồi xổm.
- Ngứa hoặc kích thích quanh vùng hậu môn do dịch nhầy tiết ra từ niêm mạc ống hậu môn.
- Đau hoặc khó chịu, có thể từ nhẹ đến nặng do nứt hậu môn, tắc hoặc nghẹt.
- Sưng quanh hậu môn.
- Xuất hiện khối nhô gần hậu môn, có thể gây rát hoặc đau, thường là do huyết khối tại búi trĩ.
Triệu chứng của trĩ phụ thuộc vào vị trí:
- Trĩ ngoại thường gây khó chịu nhất do vùng da trên búi trĩ bị kích thích hoặc loét. Nếu có cục máu đông, cơn đau có thể xuất hiện đột ngột và dữ dội. Bệnh nhân có thể cảm nhận hoặc nhìn thấy khối nhô lên quanh hậu môn. Cục máu đông có thể được hấp thu, để lại vùng da nhăn nheo gây ngứa và rát.
- Trĩ nội thường không gây đau, ngay cả khi có chảy máu. Người bệnh có thể thấy máu đỏ tươi trên giấy vệ sinh hoặc trong bồn cầu. Búi trĩ nội thường không thể nhìn thấy hoặc cảm nhận, và hiếm khi gây khó chịu. Khi đi tiêu, phân có thể làm trầy xước bề mặt búi trĩ, gây chảy máu. Trĩ nội cũng có thể sa ra ngoài, gây kích thích, ngứa, đau và rát. Việc lau chùi liên tục để giảm ngứa có thể làm tình trạng tồi tệ hơn.
Top 6 cách trị bệnh trĩ tự nhiên tại nhà
Nhiều bệnh nhân vẫn đang bối rối và tìm kiếm phương pháp hiệu quả nhất để chữa trị bệnh trĩ, nhưng chưa tìm ra cách nào để điều trị dứt điểm căn bệnh này.
Điều trị bệnh trĩ bằng thuốc tây
Trong giai đoạn đầu của bệnh trĩ, khi các triệu chứng chưa quá nghiêm trọng, các bác sĩ thường khuyên dùng thuốc để điều trị. Tùy vào tình trạng sức khỏe và mức độ bệnh, bác sĩ sẽ lựa chọn loại thuốc phù hợp cho từng bệnh nhân. Hiện nay, có nhiều loại thuốc trị bệnh trĩ hiệu quả tại nhà, ít gây đau đớn, và được bào chế dưới nhiều dạng như:
- Thuốc bôi: Giúp giảm đau, hạn chế viêm nhiễm và hỗ trợ làm lành vết thương. Tuy nhiên, nếu có vết rách hoặc nứt hậu môn, cần cẩn trọng khi sử dụng để tránh tổn thương thêm.
- Thuốc uống: Dễ sử dụng, giúp giảm triệu chứng trĩ và hỗ trợ co thành mạch, đặc biệt hiệu quả khi búi trĩ có thể tự co lại. Bệnh nhân cần tuân thủ liều lượng và hướng dẫn từ bác sĩ.
- Thuốc đặt: Giúp giảm đau rát, nhưng có thể gây khó chịu cho những người chưa quen sử dụng.
Lưu ý khi dùng thuốc trị trĩ tại nhà
- Chỉ nên dùng thuốc cho bệnh nhân ở mức độ 1 hoặc 2, khi triệu chứng còn nhẹ.
- Thuốc chỉ hỗ trợ giảm triệu chứng, không điều trị dứt điểm búi trĩ.
- Cần sử dụng thuốc đúng liều lượng và thời gian theo hướng dẫn của bác sĩ.
- Tránh tự ý dùng hoặc lạm dụng thuốc để hạn chế tác dụng phụ không mong muốn.
Chữa bệnh trĩ bằng phương pháp dân gian
Phương pháp dân gian là lựa chọn hỗ trợ điều trị bệnh trĩ cho những người có triệu chứng nhẹ. Dưới đây là một số cách phổ biến:
- Lá diếp cá: Có thể ăn sống, ép lấy nước uống hoặc dùng nước diếp cá để vệ sinh hậu môn. Diếp cá có tính hàn, giúp mát gan và hỗ trợ tiêu hóa.
- Lá trầu không: Nấu với nước để xông hoặc vệ sinh hậu môn hàng ngày.
- Dầu dừa: Sau khi vệ sinh sạch sẽ, thoa dầu dừa lên vùng hậu môn và để khoảng 1 giờ trước khi lau lại bằng khăn khô.
- Nghệ vàng tươi: Giã nát nghệ, bọc trong khăn và đắp lên hậu môn 2-3 giờ, sau đó rửa sạch bằng nước ấm.
Lưu ý khi áp dụng phương pháp dân gian
Các bác sĩ không khuyến khích sử dụng phương pháp này do nguy cơ nhiễm trùng và tổn thương hậu môn. Nguyên liệu thường không đảm bảo chất lượng và dễ nhiễm khuẩn. Bệnh nhân nên thận trọng, tránh lạm dụng để không làm tình trạng bệnh nghiêm trọng hơn.
