Chế độ ăn uống cho người bị viêm đại tràng mãn tính đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ điều trị và cải thiện chất lượng cuộc sống. Một chế độ ăn phù hợp không chỉ giúp giảm thiểu các triệu chứng khó chịu như đầy bụng, đau bụng quặn thắt hay đại tiện bất thường, mà còn tăng cường sức đề kháng và duy trì sức khỏe đường ruột ổn định.
Người bệnh viêm đại tràng mãn tính nên ăn gì để tốt cho sức khỏe?
Bệnh nhân viêm đại tràng mãn tính nên lựa chọn thực phẩm phù hợp để hỗ trợ điều trị. Dưới đây là một số gợi ý:
- Cá và thực phẩm giàu omega-3: Cá, dầu hạt lanh, hạt lanh xay, quả óc chó chứa nhiều axit béo omega-3, giúp giảm viêm.
- Quả bơ: Giàu dinh dưỡng, tốt cho người bị viêm loét đại tràng mãn tính.
- Bí đao: Cung cấp chất xơ, vitamin C và beta carotene.
- Men vi sinh probiotic: Có trong sữa chua, dưa cải, miso, hỗ trợ tiêu hóa. Chọn sữa chua ít đường để tránh làm nặng thêm triệu chứng.
- Bột yến mạch ăn liền: Dễ tiêu hóa hơn so với ngũ cốc hay loại yến mạch khác.
- Thịt nạc: Bổ sung protein bị mất trong quá trình trao đổi chất.
- Trứng gà: Nguồn protein dễ dung nạp, ngay cả khi có dấu hiệu viêm.
- Nước ép: Đặc biệt là nước ép cà rốt, cung cấp vitamin A và chất chống oxy hóa.
- Rau xanh nhiều lá: Như rau ngót, rau muống, rau cải; nên chọn phần rau non để ăn.
Người bệnh viêm đại tràng mãn tính cần tránh ăn gì?
Người bệnh viêm đại tràng mãn tính cần tránh một số thực phẩm có thể làm tăng triệu chứng bệnh:
- Sản phẩm từ sữa: Nhiều bệnh nhân không dung nạp lactose trong sữa, đặc biệt là sữa bò.
- Chất kích thích: Rượu bia, cà phê, trà, chocolate, chất tạo ngọt nhân tạo, và các loại soda có thể gây kích ứng đường tiêu hóa và tăng chứng ợ hơi.
- Rau có màu đậm và nhiều chất xơ: Như bắp cải, cải brussel, bông cải xanh, có thể gây khó tiêu, đau bụng.
- Thực phẩm nhiều dầu mỡ: Cần tránh mỡ động vật, đồ ăn nhanh, đồ chiên xào để không làm tình trạng bệnh nghiêm trọng hơn.
- Đồ ăn nhiều đường: Gây đầy hơi, chướng bụng, ợ nóng, tiêu chảy.
- Thực phẩm cay nóng: Như lẩu thái, mì cay, ớt, tiêu, có thể kích thích hoặc làm nặng thêm tình trạng viêm, đau, loét đại tràng.
- Hải sản tươi sống: Có thể gây đau bụng, tiêu chảy; nên chế biến chín trước khi ăn.
Cách xây dựng thực đơn cho người bệnh viêm đại tràng mãn tính
Khi xây dựng thực đơn cho người bệnh viêm đại tràng mãn tính, cần đảm bảo đầy đủ các thành phần dinh dưỡng sau:
- Chất đạm (protein): Khoảng 1g/kg/ngày, từ các nguồn như thịt nạc, cá nạc, sữa chua, sữa đậu nành.
- Năng lượng: Cung cấp từ 30 – 35 Kcal/kg/ngày, tùy theo từng bệnh nhân.
- Chất béo: Hạn chế không quá 15g/ngày.
- Nước, muối khoáng và vitamin: Đảm bảo đủ lượng cần thiết.
Giá trị dinh dưỡng cụ thể cần đạt:
- Năng lượng: 1600 – 1700 Calo.
- Chất đạm: 60 – 70g, chiếm 15 – 16% năng lượng khẩu phần.
- Chất béo: 17 – 18g, chiếm 10 – 11% năng lượng khẩu phần.
- Chất bột đường: 300 – 320g, chiếm 73 – 75% năng lượng khẩu phần.
Thực đơn tham khảo cho người bệnh viêm đại tràng mãn tính
| Giờ ăn | Thứ 2 + 5 | Thứ 3 + 6 + CN | Thứ 4 + 7 |
|---|---|---|---|
| 7h | – Cháo thịt nạc: 400ml – Sữa chua đậu tương: 150ml | – Súp thịt bò + khoai tây: 400ml – Sữa chua đậu tương (sữa bột: 25g) | – Bánh mỳ + ruốc thịt nạc – Sữa chua đậu tương: 150ml |
| 11h | – Cơm: 2 bát (gạo: 120g) – Thịt nạc viên hấp: 50g – Canh rau ngót nấu thịt nạc – Chuối tây: 1 quả | – Cơm: 2 bát (gạo tẻ: 120g) – Cá nạc rim nước mắm: 100g – Canh rau cải nấu tôm nõn – Xoài ngọt: 100g | – Cơm: 2 bát (gạo tẻ: 120g) – Thịt gà rang: 100g – Bắp cải luộc: 100g – Hồng xiêm: 1 quả |
| 14h | – Sữa đậu nành: 200ml – Đường kính: 10g | – Sữa đậu nành: 200ml | – Sữa đậu nành: 200ml – Đường kính: 10g |
| 18h | – Cơm: 2 bát (120g gạo) – Cá kho: 100g – Rau muống luộc: 100g – Táo: 100g | – Cơm: 2 bát (120g gạo) – Đậu phụ nhồi thịt hấp – Nhãn: 100g | – Cơm: 2 bát (120g gạo) – Thịt nạc rim: 50g – Xoài ngọt |
Giá trị dinh dưỡng của thực đơn
- Năng lượng cung cấp: 1600 – 1700 Kcal
- Chất đạm: 60 – 70g, chiếm khoảng 15 – 16% tổng năng lượng khẩu phần
- Chất béo: 17- 18g, chiếm khoảng 10 – 11% tổng năng lượng khẩu phần
- Chất bột đường: 300 – 320g, chiếm khoảng 73 – 75% tổng năng lượng khẩu phần.
Thực đơn này cân đối, đáp ứng được các nguyên tắc dinh dưỡng cho người bị viêm đại tràng mạn tính:
- Cung cấp đủ protein
- Hạn chế chất béo
- Cung cấp đủ năng lượng
- Đa dạng nguồn vitamin và khoáng chất
- Tránh các thực phẩm khó tiêu hóa hoặc gây kích ứng đường ruột
Người bệnh viêm đại tràng mãn tính có thể duy trì sức khỏe tốt khi kết hợp một chế độ dinh dưỡng hợp lý với quá trình điều trị thích hợp.
